Θρύλος γεννάται -σαν- σήμερον! (pics)

Άρθρον 1ον: «Συνίσταται εν Πειραιεί υπό τον τίτλον “Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς” σωματείον, ούτινος σκοπός είναι η ανάπτυξις της σωματικής αγωγής παρά τη νεολαία και η κατά πάντα φίλαθλον τρόπον εξύψωσις αυτής. Τα προς επίτευξιν του σκοπού τούτου μέσα έσονται: α) η ίδρυσης αθλητικών χώρων πάσης φύσεως, β) η οργάνωσις πάσης κατά θάλασσαν αθλητικής κινήσεως, γ) η οργάνωσις αθλητικών αγώνων πάσης φύσεως, εορτών, εκδρομών ορειβασιών κ.λπ., δ) η δια διαλέξεων και εκδόσεως εντύπων προπαγάνδισις της αθλητικής ιδέας και ε) η διά παντός τρόπου ανάπτυξις κινήσεως εξυπηρετικής της νεολαίας. Ο “Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς” έχει ιδία σφραγίδα εικονίζουσαν δαφνηφόρον κεφαλήν αθλητού και περί αυτήν τον τίτλο του Σωματείου».

Άρθρον 2ον: «Μέλη του “Ολυμπιακού” δύναται να εγγραφώσιν, πολίται αδιακρίτως εθνικότητος ή φύλλου, χρηστοί εμπνεόμενοι από τας υγιείς περί σωματικής αγωγής αρχάς. Διακρίνονται δε τα μέλη του “Ολυμπιακού” εις Επιτίμους Ηγέτας, Επίτιμα Μέλη, Τακτικά Μέλη, Πάρεδρα Μέλη και Αθλητικά Μέλη»…

Λίγο δυσανάγνωστες οι παραπάνω προτάσεις εν έτει 2016, αλλά δεν γράφτηκαν το 2016… Συντάχθηκαν σαν σήμερα, 10 Μαρτίου, το 1925. Ακριβώς πριν από 91 χρόνια. Αυτή είναι η ηλικία του μεγαλύτερου αθλητικού συλλόγου της Ελλάδας και εκατομμύρια φίλαθλοι γιορτάζουν μαζί του τα γενέθλιά του… ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΑΘΛΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ.

Ο Πειραιάς του Μεσοπολέμου

Το a-sports.gr βλέπει το ποδόσφαιρο συνολικά, από όλες τις πλευρές του, και το θεωρεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας μας. Στο κείμενο αυτό προσπαθεί να ξετυλίξει την ιστορία του πολυνίκη πειραϊκού συνδέσμου και να απαντήσει και σε μερικά ερωτήματα. Γιατί όλοι βλέπουμε την ομάδα του Σίλβα να αγωνίζεται κάθε εβδομάδα και λίγο νωρίτερα δύο φορές μέσα στο 7ήμερο, αλλά αυτή η ερυθρόλευκη φανέλα και ο δαφνοστεφανωμένος έφηβος τρελαίνουν τα συναισθήματα ολόκληρων γενεών φιλάθλων.

Για παράδειγμα, πώς ο Ολυμπιακός, νεότερος του Εθνικού (ιδρύθηκε το 1923), κατάφερε να μετατραπεί σε κορυφαίο αθλητικό οργανισμό της Ελλάδας; Πώς κυριάρχησε στον Πειραιά και σταδιακά στην υπόλοιπη χώρα; Υπό ποιες συνθήκες γεννήθηκε, σε τι περιβάλλον και πώς εξελίχθηκε;

Κατ’ αρχάς, ο Πειραιάς των αρχών της δεκαετίας του 1920 ήταν ένα καζάνι που έβραζε. Η οικονομική και πολιτική άνθηση που είχε γνωρίσει στα τέλη του 19ου αιώνα αντικαταστάθηκαν σταδιακά από μια σκληρή και αδυσώπητη υποβάθμιση. Το 1907 έγινε απογραφή πληθυσμού. Ο Νομός Αττικής διαιρέθηκε σε 532 τμήματα, στα οποία μετρήθηκαν 341.247 κάτοικοι. Από αυτά τα 532 τμήματα, μόλις 6 αφορούσαν στον Πειραιά, στον οποίο διέμεναν μόνιμα μερικές χιλιάδες ναυτικοί, βαρκάρηδες, ψαράδες, έμποροι και κάποιοι καραβοκύρηδες ή μετανάστες από τα νησιά και μερικοί αγρότες. Το 1920 ο πληθυσμός δεκαπλασιάστηκε και έφτασε τους 133.482 ανθρώπους, οι περισσότεροι εκ των οποίων προέρχονταν επίσης από το Αιγαίο και τον Σαρωνικό. Και με τη μαζική έλευση των προσφύγων της Μικράς Ασίας και του Πόντου το 1928 έφτασε 254.088 κατοίκους. Σκεφτείτε ότι αυτό που γίνεται σήμερα στην Ειδομένη και τις άλλες περιοχές όπου έχουν στηθεί προσφυγικοί καταυλισμοί, στον Πειραιά της δεκαετίας του ’20 οι πρόσφυγες αριθμούσαν σχεδόν το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού!

Όσοι, λοιπόν, θεωρούν ότι ο Ολυμπιακός είναι αποκομμένος από την προσφυγιά είναι απλώς ανιστόρητοι. Ο πρώτος καυτός πυρήνας οπαδών του ήταν οι βαρκάρηδες, οι εργάτες και οι πρόσφυγες. Οι τότε γηγενείς Πειραιώτες υποστήριζαν ως επί το πλείστον τον Εθνικό, κάτι που λένε μέχρι σήμερα με καμάρι οι ιθύνοντες των «κυανόλευκων» ακόμα και σε συνεντεύξεις Τύπου του πόλο. Το λένε με καμάρι, αλλά αυτό ήταν το μοιραίο ιστορικό τους λάθος, καθώς ο Ολυμπιακός μεγάλωσε μαζί με τους πρόσφυγες και έγινε ένα με όλη την πόλη πλην μιας μερίδας που επέμεινε κολλημένη στις ρίζες της…

Στον Πειραιά της εποχής, όμως, δεν υπήρχε αντιπαλότητα μόνο μεταξύ των προσφύγων και των σχεδόν άπορων ανθρώπων του μεροκάματου με τις οικονομικά ισχυρές τάξεις. Όλος ο Πειραιάς γινόταν ένα όταν ακουγόταν η λέξη… Αθήνα. Το κλεινόν άστυ άκμαζε και η ποιότητα ζωής των κατοίκων του βελτιωνόταν μέρα με τη μέρα. Την ίδια ώρα, το λιμάνι υποβαθμιζόταν και στέναζε στην ανέχεια. Άλλωστε, αν δεν έπεφτε τόσο… χαμηλά όλη η περιοχή, δεν θα έμενε στην ιστορία η Τρούμπα και τα στέκια των κορυφαίων ρεμπετών που τώρα αναφέρονται με σεβασμό, αλλά τότε τους κυνηγούσε η Αστυνομία, λόγω της κλίσης τους προς τα ναρκωτικά και τη συνολικά παραβατική και απόκοσμη για τα δεδομένα του πολιτισμένου Κολωνακίου συμπεριφορά. Οι Πειραιώτες αισθάνονταν ότι βρίσκονταν στη σκιά του κέντρου της πρωτεύουσας σε όλα τα επίπεδα. Και ίσως να ήταν. Μέσα σε αυτό το κλίμα γεννήθηκε ο δαφνοστεφανωμένος έφηβος και όλα τα βιώματα του κοινού του αποτυπώνονταν στο παιχνίδι του μέχρι τουλάχιστον τα τέλη της δεκαετίας του ’60.

Η γέννηση

Ο αθλητισμός άρχισε να αναπτύσσεται στην Αθήνα λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. Σταδιακά, εκτός από τους συλλόγους κλασικών ατομικών σπορ (στίβος, κολύμβηση κ.λπ.), άρχισε να κάνει την εμφάνισή του και το ποδόσφαιρο. Στον Πειραιά ξεχώριζε ο Πειραϊκός Σύνδεσμος (από το 1894) και η Πειραϊκή Ένωση (1913). Το 1923 ιδρύθηκε και ο Αθλητικός και Ποδοσφαιρικός Σύλλογος Πειραιώς καθώς και ο Όμιλος Φιλάθλων Πειραιώς. Και οι δύο προέκυψαν από ποδοσφαιριστές του Πειραϊκού Συνδέσμου και της Πειραϊκής Ένωσης και λειτούργησαν για περίπου 1-2 χρόνια. Όσοι παρακολουθούσαν από κοντά τα αθλητικά δρώμενα και συμμετείχαν κιόλας σε αυτά απέκτησαν γρήγορα ένα όραμα. Τη δημιουργία ενός σωματείου που θα ένωνε όλο το λιμάνι και θα μπορούσε να αναγάγει πολιτιστικά τον Πειραιά και συγχρόνως θα μπορούσε να ανταγωνιστεί και την Αθήνα, τουλάχιστον σε αυτό το πλαίσιο.

Και φτάνουμε στις 10 Μαρτίου. Πολύς κόσμος και σημαίνουσες προσωπικότητες του λιμανιού είχαν συρρεύσει στην οδό Τζαβέλλα (σήμερα οδός Αλκιβιάδου και Καραολή και Δημητρίου). Απόγευμα ήταν, κοντά στο σούρουπο. Άλλοι έμπαιναν στην ταβέρνα του Μοίρα και οι τριπλάσιοι παρακολουθούσαν απέξω, κυρίως τα περίεργα παιδιά, ανάμεσά τους και ο 14χρονος Λεωνίδας Ανδριανόπουλος, που φορούσε κοντά παντελονάκια, και τότε δεν επιτρεπόταν η είσοδος σε παιδάκια, παρά το γεγονός ότι μέσα στην ταβέρνα ήταν τέσσερα από τα 5 συνολικά αδέρφια του - ναι, δεν ήταν μόνο 5 οι αδερφοί Ανδριανόπουλοι. (Αυτά μας τα διηγήθηκε κάποτε προσωπικά ο ίδιος ο μεγάλος Λεωνίδας του Θρύλου…).

Μέσα στην ταβέρνα είχαν καθίσει 33 άτομα και συζητούσαν. Ήταν οι Βασίλης Ανδριανόπουλος, Γιάννης Ανδριανόπουλος, Γιώργος Ανδριανόπουλος, Ντίνος Ανδριανόπουλος, Δημήτρης Ανδρόνικος, Νίκος Ανδρόνικος, Δημήτρης Αυδής, Νίκος Βλάσσης, Στέφανος Εμμανουήλ, Νίκος Ζαχαρίας, Θανάσης Καλλίτσης, Νίκος Καλούδης, Ντίνος Καλούδης, Νότης Καμπέρος, Κώστας Κλειδουχάκης, Όθων Κόκκινος, Τριαντάφυλλος Κρέμος, Παναγιώτης Κωστάλας, Παναγιώτης Λαγουμιτζής, Ανδρέας Λουκάκης, Σπύρος Λουκάκης, Γιάννης Λουλουδάκης, Βαγγέλης Μαγκόπουλος, Μιχάλης Μανούσκος, Σταύρος Μαραγκουδάκης, Γρηγόρης Ντούφας, Θόδωρος Ορλώφ, Φώτης Πρωτοψάλτης, Γιάννης Συμιγδαλάς, Νίκος Συμιγδαλάς, Χρήστος Τζουμερικιώτης, Βρασίδας Τρουποσκιάδης και Σπύρος Ψαλλιδάς (μπορούμε να γράψουμε και την ιδιότητα του καθενός, αλλά ίσως φανεί κουραστικό για τόσα άτομα).

Όλοι τους είχαν πάει στο συγκεκριμένο χώρο (που σήμερα στεγάζει ωραίο βιβλιοπωλείο) με ένα σκοπό, για τη δημιουργία του νέου σωματείου που γράφαμε νωρίτερα. Το κλίμα ήταν ενθουσιώδες. Και εκείνη την εποχή ο ιδεαλισμός αποτελούσε χαρακτήρα πραγματικό στη σκέψη και τη νοοτροπία και όχι αντικείμενο λαϊκισμού για εκμετάλλευση, όπως σήμερα. Ήταν εμπνευσμένοι από τις αρχές του Ολυμπισμού, των Ολυμπιακών Αγώνων, δηλαδή, και μέσα σε αυτό το πλαίσιο επιδίωκαν να δώσουν στην ομάδα μια κοινωνική ατμόσφαιρα που θα αγκάλιαζε όλους τους Πειραιώτες, άνδρες, γυναίκες, γηγενείς, πρόσφυγες, εσωτερικούς μετανάστες, πλοιοκτήτες, εργάτες, ψαράδες και ναυτικούς. Ο Νότης Καμπέρος, ανώτερος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, πρότεινε το όνομα «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ». Η πρόταση έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Και ο Μιχάλης Μανούσκος (πολιτικός, δήμαρχος Πειραιά και πρώτος πρόεδρος του ΟΣΦΠ) το συμπλήρωσε σε «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΑΘΛΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ», δίνοντας έμφαση στο «σύνδεσμος» και όχι το «όμιλος» που παρουσιαζόταν σε άλλες ομάδες που ιδρύονταν την ίδια περίοδο.

Αμέσως μετά τέθηκαν και τα χρώματα. Λευκό, κόκκινο. Το λευκό της αγνότητας και το κόκκινο του πάθους και της χαράς. Όσο για το έμβλημα, προκύπτει άμεσα από το όνομα. Για τα χρώματα της φανέλας υπάρχει κι άλλη ερμηνεία. Ότι απεικονίζονται στη φανέλα της Άρσεναλ ή της ομάδας του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. Ομάδες που είχε παρακολουθήσει ο Γιάννης Ανδριανόπουλος όταν σπούδαζε στην Αγγλία. Σίγουρα, πάντως, ιδέα δική του είναι τα ερυθρόλευκα.

Η ιδέα του Ολυμπιακού γεννήθηκε και ανέλαβαν να τη στηρίξουν και να την αναπτύξουν η θρυλική οικογένεια των Ανδριανόπουλων, ο Νότης Καμπέρος, ο Σταύρος Μαραγκουδάκης (διευθυντής του Ταχυδρομείου), ο Νίκος Ανδρόνικος (έμπορος), ο Δημήτρης Σκλιάς (αξιωματικός του Στρατού), ο Νικόλαος Ζαχαρίας (δικηγόρος), ο Αθανάσιος Μέρμηγκας (συμβολαιογράφος) και ο Ιωάννης Κεκκές (χρηματομεσίτης), μεταξύ άλλων. Μέσα στην ίδια χρονιά, εκτός από το ποδοσφαιρικό τμήμα, ιδρύθηκαν το κολυμβητικό, το πόλο και ο στίβος. Ακολούθησαν το βόλεϊ (1926), το σκοπευτικό (οπλομαχητικό το έλεγαν τότε, 1926), το κωπηλατικό (1927), το χάντμπολ (1930), το ποδηλατικό (1930), το τένις (1930), το μπάσκετ (1931) και στη συνέχεια και τα υπόλοιπα.

Ξεκίνησαν με φιλικούς αγώνες, είτε με ομάδες των γύρω συνοικιών είτε με ομάδες που σχημάτιζαν Άγγλοι ναύτες από τα πλοία που έδεναν στο λιμάνι (30 Απριλίου ο Ολυμπιακός έπαιξε με την ομάδα του γαλλικού καταδρομικού «Ζαν Ντ’ Αρκ» και κέρδισε 5-0) είτε με παρουσία στις παρελάσεις και τις διάφορες γιορτές. Παράλληλα, έκανε αισθητή την παρουσία του με επιστολές προς όλους τους συλλόγους του Πειραιά, ακόμα και των εργαζομένων και των συλλόγων γυναικών! Παντού έψαχναν τη δουλειά οι πρώτοι «ερυθρόλευκοι» διοικούντες.

Και το τρένο ξεκίνησε…

Μια ομάδα που γεννήθηκε με στόχο να ενώσει μια ολόκληρη, ετερόκλητη και υποβαθμισμένη πόλη έπρεπε να κερδίζει για να φανεί και να αγαπηθεί από τον κόσμο, ο οποίος χρειαζόταν χαρά και όμορφη αδρεναλίνη μέσα στη σκληρή καθημερινότητά του. Και ο νεογνός Ολυμπιακός νικούσε τους πάντες στους πρώτους αγώνες του. Οι νίκες επί των ξένων ναυτών ενίσχυαν το εθνικό γόητρο των Πειραιωτών. Οι επιτυχίες απέναντι σε πειραϊκά συγκροτήματα ενίσχυαν το όνομα του μετέπειτα Θρύλου του ελληνικού ποδοσφαίρου και αυτές κόντρα στις αθηναϊκές ομάδες (όχι τόσο απέναντι στην ΑΕΚ, με την οποία δεν ένιωθαν εχθρότητα) και ειδικά του Παναθηναϊκού (τη μεγαλύτερη ομάδα της Αθήνας) σήμαιναν γιορτή σε όλο το λιμάνι. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1928 έως και το 1940 οι αγώνες του Ολυμπιακού με τον Παναθηναϊκό είχαν χαρακτήρα πολέμου. Χιλιάδες κόσμου μετακινούνταν με τα πόδια από το Ποδηλατοδρόμιο στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και το αντίστροφο και τα σημερινά επεισόδια έμοιαζαν παιδιαρίσματα μπροστά σε αυτά που συνέβαιναν τότε, αντιπροσωπεύοντας πόλεμο διαφορετικών κόσμων. Τα παραδείγματα πάρα πολλά (και θλιβερά) και τα έχει γράψει η ιστορία ή το αρχείο της Αστυνομίας. Για την ιστορία, το πρώτο ντέρμπι των «αιωνίων» (28 Ιουνίου 1965) έληξε ισόπαλο 3-3.

Ο πρώτος Ολυμπιακός έπρεπε κατά κανόνα να εκφράζει τον τρόπο σκέψης και ζωής των Πειραιωτών. Έπρεπε να βγάζει δύναμη, πάθος, ορμητικότητα και στο τέλος να κερδίζει ή να συντρίβει τον αντίπαλο, ειδικά αν αυτός έδρευε στην Αθήνα. Και τα σημάδια αυτά φάνηκαν για πρώτη φορά στην πρώτη του διοργάνωση. 10 Μαρτίου γεννήθηκε και στις 17 Μαΐου πήρε τον πρώτο του τίτλο. Πρωταθλητής Πειραιά!

Το 1930 διεξήχθη το πρώτο πρωτάθλημα στο οποίο ο Ολυμπιακός συμμετείχε στην τελική φάση. Οι Πειραιώτες απέτυχαν παταγωδώς εξαιτίας του 8-2 που υπέστησαν από τον Παναθηναϊκό, αλλά απάντησαν την επόμενη σεζόν και μέχρι το ξέσπασμα του ελληνοϊταλικού πολέμου κατέκτησαν 6 φορές την κορυφή (1931, 1933, 1934, 1936, 1937, 1938). Στην ομάδα δέσποζαν οι 5 Ανδριανόπουλοι (ο Λεωνίδας αργότερα), μεταξύ άλλων Πειραιωτών, όπως ο θρυλικός Γιάννης Βάζος, ο Ράγγος, ο Γραμματικόπουλος, ο Δεπούντης κ.ά. Στο ίδιο διάστημα οι «ερυθρόλευκοι» ήταν πρωταθλητές Πειραιά κάθε χρονιά συνεχώς. Το λιμάνι είχε κατακτηθεί… Έμελλε να κατακτηθεί και η υπόλοιπη χώρα…

Ο πόλεμος, η ομάδα του λαού και η ιδεολογία

Στον πόλεμο όλες οι ομάδες είχαν εκπροσώπους στο μέτωπο της Αλβανίας. Άλλοι επέζησαν, άλλοι έχασαν τη ζωή τους στα πεδία των μαχών, άλλοι τραυματίστηκαν (Χριστόφορος Ράγγος, Λεωνίδας Ανδριανόπουλος από πλευράς Ολυμπιακού). Όμως, ποδοσφαιριστές του δαφνοστεφανωμένου εφήβου συμμετείχαν ενεργά και στην αντίσταση κατά των Γερμανών, είτε μέσω της ΕΠΟΝ είτε του ΕΑΜ. Από την ΕΠΟΝ πέρασαν οι περισσότεροι, ενώ δεν ήταν λίγοι αυτοί που συμμετείχαν και στον εμφύλιο με τον ΕΛΑΣ. Ο Μιχάλης Αναματερός, για παράδειγμα, σκοτώθηκε στη μάχη των Εξαρχείων το 1944. Ο Νίκος Γόδας εκτελέστηκε από τις ελληνικές κυβερνητικές δυνάμεις στις φυλακές της Κέρκυρας επειδή ήταν κομμουνιστής και τη μέρα της εκτέλεσής του ζήτησε να «φύγει» φορώντας τη φανέλα του Ολυμπιακού… Άλλοι κρατήθηκαν στις φυλακές της Μακρόνησου (Γιώργος Δαρίβας, Ανδρέας Μουράτης). Πολλοί αριστεροί στην ομάδα, σε μια πόλη που ήταν προπύργιο του ΕΑΜ, αλλά με διοικήσεις που ανήκαν στο δεξιό χώρο. Αντίφαση φοβερή, όμως και αποδεικτική του ότι ο Ολυμπιακός δεν έκανε διακρίσεις στον κόσμο που ήθελε κοντά του…

Ανασύνταξη και αντεπίθεση

Με το τέλος της Κατοχής, όλες οι ομάδες μάζευαν τα κομμάτια τους και προσπαθούσαν να σηκώσουν κεφάλι. Ο Ολυμπιακός ευτύχησε να στηριχθεί στον ακούραστο Ανδρέα Μουράτη (μορφή του Θρύλου και μορφή αγαπητή σε όλο τον Πειραιά, τον οποίο λάτρεψε και από τον οποίο λατρεύτηκε για την ντομπροσύνη και την αληθινή με όλη τη σημασία της λέξης μαγκιά του), και στο διορατικό Βαγγέλη Χέλμη, που όργωνε τις γειτονιές και έφερνε στην ομάδα όλα τα ταλέντα του λιμανιού. Με ενέργειες αυτών των δύο, μεταξύ άλλων βέβαια και τη βοήθεια της οικογένειας Ανδριανόπουλου, που στήριζε οικονομικά κάθε εγχείρημα, συγκεντρώθηκαν στο Ποδηλατοδρόμιο σπουδαίοι ποδοσφαιριστές. Ο Δαρίβας, ο Ρωσσίδης, ο Μπέμπης, ο Κοτρίδης, ο Ιωάννου, ο Μουστακλής, ο Καραπατής, ο Σούλης, ο Δρόσος, αργότερα ο Σάββας Θεοδωρίδης, ο Πολυχρονίου, ο Υφαντής, ο Στεφανάκος, ο Γκαβέζος, ο Ψύχος, ο Ποσειδών και πολλοί άλλοι…

Όλοι τους συνέστησαν μια φοβερή ομάδα που δεν άφηνε τίτλο στο πέρασμά της, με προπονητές του αδερφούς Χέλμη, τον Μπρούνο Ντέλα Βάλε, τον Κέμενι Τίμπορ, τον Θεολόγο Συμεωνίδη και τον Γιουγκοσλάβο Ντραγκίσεβιτς. Πρώτος τίτλος το 1947, δεύτερος το 1948, τρίτος το 1951 και μετά ακολούθησε το πρώτο τεράστιο σερί από το 1954 έως το 1959. Μέσα σε αυτή τη δεκαετία ο Ολυμπιακός υπερίσχυσε ολοκληρωτικά του Παναθηναϊκού (δύο πρωταθλήματα από το 1946 έως το 1959) και άρχισε να ξεφεύγει από τα όρια του Πειραιά. Αυτό φαίνεται και από τις δεκάδες ομάδες ανά την Ελλάδα που ιδρύονταν και έπαιρναν το όνομα Ολυμπιακός. Μέχρι και στην Κύπρο έγινε ο Ολυμπιακός Λευκωσίας…

Μέσα σε αυτή τη δεκαετία ο φιλόδοξος πειραϊκός σύνδεσμος έλαβε το προσωνύμιο που τον ακολουθεί στη συνέχεια της ζωής του. «ΘΡΥΛΟΣ», ιδέα του εκδότη του «ΦΩΤΟΣ» Θεόδωρου Νικολαΐδη, πάνω στον οποίο στηρίχθηκε το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιότητας των «ερυθρόλευκων» θριάμβων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν όλα τα πρωταθλήματα των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων ο Ολυμπιακός τα κατέκτησε στη Λεωφόρο, αφού εκεί διεξάγονταν οι τελικές φάσεις των διοργανώσεων. Το Καραϊσκάκη (αυτό που γκρεμίστηκε πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες) κατασκευάστηκε λίγο πριν από το 1960.

Στην Α’ Εθνική μέχρι τον Μπούκοβι, τη χούντα και τον Γουλανδρή

Μέχρι το 1959 το πρωτάθλημα είχε πανελλήνιο χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι διεξαγόταν τελική φάση με τη συμμετοχή των κορυφαίων ομάδων που προέκυψαν από τα πρωταθλήματα των περιφερειών (Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης, Μακεδονίας, Πελοποννήσου κ.α.) και διεξαγόταν μια διοργάνωση λίγων ή πολλών αγωνιστικών με σύστημα βαθμολόγησης. Από τη σεζόν 1959-1960 θεσπίστηκε η γνωστή μας Α’ Εθνική.

Πλέον ο Παναθηναϊκός έχει ανασυνταχθεί και ενισχυθεί, το ίδιο και η ΑΕΚ. Και ο Ολυμπιακός μένει χωρίς πρωτάθλημα έως το 1966. Στο διάστημα αυτό έγινε τραγούδι και μύθος ο θρίαμβος επί της Σάντος του Πελέ (2-1 το 1961) και ο κόσμος του άντεχε λόγω των αλλεπάλληλων κατακτήσεων Κυπέλλων. Το καλοκαίρι του 1965 καταφτάνει με περιπετειώδη τρόπο στον Πειραιά ο Μάρτον Μπούκοβι. Ο Ούγγρος προπονητής που αδυνατούσε να περάσει σε ξένη χώρα, όπως άλλωστε και οι συμπατριώτες του, εξαιτίας των περιορισμών που έθετε το κομμουνιστικό καθεστώς. Ο μεγάλος «Δάσκαλος» έφερε στην Ελλάδα το 4-2-4 και ο Ολυμπιακός ευτύχησε εκείνη τη διετία να έχει μια από τις καλύτερες ομάδες της ιστορίας του. Οι Γκαϊτατζής, Πολυχρονίου δέσποζαν επιβλητικά και στην επίθεση η παραγωγικότατη τετράδα των Μποτίνου, Γιούτσου (επίσης έφτασε με περιπετειώδη τρόπο από την Ουγγαρία), Αριστείδη Παπάζογλου και Σιδέρη συν τον Παύλο Βασιλείου άφησε εποχή.

Οι Πειραιώτες πρώτευσαν σε δύο συνεχόμενες σεζόν, αλλά στη δεύτερη έχασαν τον προπονητή τους για πολλούς λόγους. Τόσο εσωτερικούς (διενέξεις και διαφωνίες για την προετοιμασία της σεζόν 1966-1967) όσο και εξωγενείς. Βλέπετε, η λαίλαπα της χούντας εμφανίστηκε τον Απρίλιο του ’67 και ο Μπούκοβι ήταν αριστερός… Η αρμόδια ηγεσία αθλητισμού υπό τον Ασλανίδη έκανε ό,τι ήθελε στο ποδόσφαιρο. Διόριζε ή καθαιρούσε διοικήσεις και σε κάθε ομάδα φρόντιζε να έχει ανθρώπους δικούς της ως στελέχη. Ή ακόμα επενέβαινε και στις μεταγραφές. Για παράδειγμα, ο Κούδας είχε αφιχθεί στο λιμάνι, έπαιξε και σε φιλικά παιχνίδια, όμως κατέληξε στον ΠΑΟΚ και έγινε αργότερα η «σημαία» του.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Ολυμπιακός στέφθηκε πρωταθλητής το 1967 και μετά ξανά το 1973! Δύο χρόνια πριν είχε ανεβεί στην προεδρία ο Νίκος Γουλανδρής και η γενναιοδωρία του είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η ομάδα που όλοι οι παίκτες της ήταν διεθνείς, είτε Έλληνες είτε ξένοι (Κελεσίδης, Γλέζος, Σιώκος, Καραβίτης, Δεληκάρης, Κυράστας, Γαλάκος, Γιούτσος, Γκαϊτατζής, Αγγελής, Λοσάντα, Σταυρόπουλος, Υβ Τριαντάφυλλος, Περσίδης, Συνετόπουλος, Αργυρούδης, Βιέρα, Βασιλόπουλος κ.ά.).

Αυτή η ομάδα στέφθηκε τρεις φορές (συνεχόμενες) πρωταθλήτρια. Μάλιστα, το 1975 ήταν έτοιμη να κάνει μεγαλειώδη πορεία και στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, κάτι που της στέρησε ο διαιτητής Παλοτάι, ακυρώνοντάς της τρία γκολ (!) στο τελικό 3-0 επί της Άντερλεχτ (ένα γκολ χρειαζόταν ακόμα ο Ολυμπιακός για να περάσει).

Ο Ολυμπιακός των μεγάλων προέδρων

Ο Νίκος Γουλανδρής ήταν εμβληματική φυσιογνωμία. Ήταν μάλλον ο πρώτος πρόεδρος που έγινε συνώνυμο της ομάδας. Από τότε άρχισαν οι φράσεις «ο Ολυμπιακός του Γουλανδρή». Και μετά του Σταύρου Νταϊφά, ακολούθως του Σωκράτη Κόκκαλη και πλέον του Βαγγέλη Μαρινάκη. Από το 1975 που έφυγε ο Γουλανδρής (αλησμόνητη η φράση του λίγο πριν πεθάνει «δεν με πειράζει που φεύγω από τη ζωή. Με ενοχλεί που δεν θα ξαναδώ τον αγαπημένο μου Ολυμπιακό») ακολούθησε μια περίοδος αναταραχής και πτώσης, η οποία έληξε το 1979, με τον Σταύρο Νταϊφά και τον όμιλο εφοπλιστών να οδηγούν τους «ερυθρόλευκους» στα επαγγελματικά χρόνια του ποδοσφαίρου.

Με αυτόν στην ηγεσία του οι Πειραιώτες σάρωσαν από το 1980 έως το 1983 (4 σερί) και το 1987 ολοκλήρωσαν την παραγωγική του δεκαετία του ’80, περίοδος κατά την οποία βασίστηκαν σε επίσης τεράστιας αξίας άσους, όπως οι Αναστόπουλος, Μητρόπουλος, Σαργκάνης, Ξανθόπουλος, Νοβοσέλατς, Κουσουλάκης, Βαμβακούλας, Ορφανός, Γαλάκος, Μίχος, Αρβανίτης, Εσταβίγιο, Νικολούδης, Λεμονής, Βαΐτσης, Μπονόβας, Αποστολάκης, Σέστιτς, Μπάριος.
Δυστυχώς, μέσα σε αυτή τη δεκαετία συνέβησαν κι άλλα πράγματα, πολύ άσχημα. Κατ’ αρχάς, στις 8 Φεβρουαρίου 1981 σημειώθηκε η τραγωδία της Θύρας 7. Χιλιάδες φίλαθλοι συνωστίστηκαν στην έξοδο της Θύρας 7 (ήταν κλειστές οι πόρτες), 21 παιδιά έχασαν τη ζωή τους άδικα και οι ένοχοι ακόμα αναζητούνται…

Τα άσχημα συνεχίστηκαν και μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Γιώργο Κοσκωτά (1987 μετά το πρωτάθλημα), ο οποίος, έχοντας από πίσω του την Τράπεζα Κρήτης, έκανε πολυδάπανες μεταγραφές, έφερε ακόμα και τον τεράστιο και πολυαγαπημένο άσο της εποχής, τον Λάγιος Ντέταρι, που κατά την άφιξή του τον περίμεναν περίπου 100.000 κόσμος στο Δημαρχείο Πειραιά. Ξέσπασε το σκάνδαλο, άρχισαν οι δικαστικές διαδικασίες και ο Ολυμπιακός πέρασε στον Αργύρη Σαλιαρέλη. Τα πέτρινα χρόνια ήταν πολύ σκληρά για τους φίλους του Ολυμπιακού, που έβλεπαν την οικογένεια Βαρδινογιάννη να θριαμβεύει σε όλα τα επίπεδα και την αγαπημένη τους ομάδα να πιάνει πάτο διοικητικά (αγωνιστικά είχε καλούς παίκτες, όπως Προτάσοφ, Λιτοφτσένκο, Τσιαντάκη, Τσαλουχίδη, Χατζίδη, Καραταΐδη, Παχατουρίδη, Βαΐτση, και το 1992 έφτασε και για πρώτη φορά στην ιστορία του στους «8» ευρωπαϊκής διοργάνωσης, κόντρα στη Μονακό) και να κινδυνεύει να γίνει «θυγατρική» του «αιώνιου» αντιπάλου!

Από αυτή την κατάσταση τον γλίτωσε ο Σωκράτης Κόκκαλης. Ανέλαβε το 1993, ισορρόπησε τα οικονομικά και από το καλοκαίρι του 1996 ξεκίνησε την αντεπίθεση, φέρνοντας στην ομάδα τον Ντούσαν Μπάγεβιτς και μαζί τους Τζόρτζεβιτς, Γιαννακόπουλο, Μαυρογενίδη, Ανατολάκη, Νινιάδη, και άλλους, οι οποίοι μαζί με τους παλιότερους Αλεξανδρή, Γεωργάτο, Καραπιάλη κ.λπ. δημιούργησαν μια ομάδα που θύμισε τα πρότυπα του παρελθόντος.

Κοντά τους έφτασαν και ο Τζιοβάνι, με τον Ζάχοβιτς, τον Καρεμπέ, τον Ζέτερμπεργκ και πολλούς ακόμα άσους και ο Ολυμπιακός έχτισε την αυτοκρατορία που κρατά μέχρι σήμερα και τα 6 τελευταία χρόνια συνεχίζεται από τον Βαγγέλη Μαρινάκη.

Τα υπόλοιπα είναι γνωστά τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Τσάμπιονς Λιγκ. Τα διαβάζετε και τα παρακολουθείτε καθημερινά.

Τα τρόπαια

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ: 43 πρωταθλήματα, 27 Κύπελλα, 4 Σούπερ Καπ, 1 Βαλκανικό (1963).

ΜΠΑΣΚΕΤ: 11 πρωταθλήματα Ελλάδας, 9 Κύπελλα, 3 πρωταθλήματα Ευρώπης, 1 Διηπειρωτικό.

ΒΟΛΕΪ: 27 πρωταθλήματα Ελλάδας, 14 Κύπελλα, 2 Σούπερ Καπ, 2 Λιγκ Καπ, 2 Κύπελλα Κυπελλούχων Ευρώπης, 1 Κύπελλο Α1 Εθνικής κατηγορίας.

ΠΟΛΟ: 29 πρωταθλήματα, 17 Κύπελλα, 2 Σούπερ Καπ, 1 πρωτάθλημα Ευρώπης, 1 Σούπερ Καπ Ευρώπης.

ΠΟΛΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: 6 πρωταθλήματα, 1 Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης, 1 πρωτάθλημα Ευρώπης και 1 Σούπερ Καπ Ευρώπης.

ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ: 56 πρωταθλήματα, 4 Διασυλλογικά Κύπελλα Ελλάδας 25άρας πισίνας, 2 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ανοιχτής Θαλάσσης.

ΣΤΙΒΟΣ: 9 πρωταθλήματα ανοιχτού ανδρών, 6 πρωταθλήματα κλειστού ανδρών, 12 πρωταθλήματα ανώμαλου δρόμου ανδρών, 1 πανελλήνιο διασυλλογικό ανδρών, 1 ανοιχτού γυναικών.

* Φυσικά υπάρχουν και δεκάδες άλλοι τίτλοι σε όλα τα υπόλοιπα τμήματα (από το βόλεϊ γυναικών μέχρι την πυγμαχία και το πινγκ πονγκ) που διατηρεί ο Ερασιτέχνης Ολυμπιακός

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΜΟΥΡΤΟΣ